Pomimo recesji, Chiny to jedna z najszybciej rozwijających się gospodarek świata, przyciągają inwestorów zagranicznych swoją skalą, dynamiką oraz ogromnym rynkiem konsumenckim. Jednakże wejście na chiński rynek wiąże się nie tylko z ogromnymi możliwościami, ale i szeregiem wyzwań, zwłaszcza w zakresie regulacji podatkowych. Dla spółek z kapitałem zagranicznym, które planują działalność w Państwie Środka, kluczowe staje się zrozumienie lokalnego systemu podatkowego. Najbardziej istotnymi obszarami podatkowymi są opodatkowanie wynagrodzeń pracowników, zasady dotyczące usług i transakcji międzynarodowych, aż po dokapitalizowanie spółki. W niniejszym artykule przyjrzymy się chińskiemu systemowi podatkowemu z perspektywy spółek zagranicznych, analizując obowiązujące przepisy i praktyczne aspekty prowadzenia działalności. Celem artykułu jest przybliżenie wiedzy na temat chińskiego systemu podatkowego i możliwość oceny jego atrakcyjności w kontekście międzynarodowym.

  1. Podatek dochodowy od osób prawnych (Enterprise Income Tax – EIT)

Niezależnie od kraju, prowadząc działalność gospodarczą w formie spółki podstawowym obciążeniem podatkowym jest podatek od osób prawnych. W dniu 1 stycznia 2008 r. w Chinach wprowadzono nową ustawę o podatku dochodowym od przedsiębiorstw, która ustanowiła jednolitą stawkę podatku w wysokości 25% dla wszystkich przedsiębiorstw, niezależnie od pochodzenia kapitału. Przed reformą krajowe przedsiębiorstwa były opodatkowane stawką 33%, podczas gdy przedsiębiorstwa z kapitałem zagranicznym korzystały z preferencyjnych stawek, często wynoszących 15% w specjalnych strefach ekonomicznych. Dla porównania, stawki podatku dochodowego od osób prawnych w innych krajach azjatyckich są zróżnicowane, np. w Singapurze obowiązuje stawka 17%, w Korei Południowej 25%, a w Japonii około 30% (Santandertrade.com, 2023). Wprowadzenie jednolitej stawki w Chinach miało na celu wyrównanie warunków konkurencji między krajowymi a zagranicznymi przedsiębiorstwami oraz uproszczenie systemu podatkowego (Forsal.pl, 2011).

  1. Opodatkowanie wynagrodzeń pracowników

Podstawą większości firm są pracownicy. Posiadanie pracowników nieuchronnie wiąże się z wypłacaniem im wynagrodzenia przez przedsiębiorców. W Chinach wynagrodzenia pracowników podlegają progresywnemu podatkowi dochodowemu od osób fizycznych (Individual Income Tax – IIT), z stawkami od 3% do 45%. Pracodawcy są zobowiązani do poboru zaliczek na podatek oraz odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne. Standardowa miesięczna kwota wolna od podatku wynosi 5 000 CNY. Dla porównania, w Singapurze najwyższa stawka podatku dochodowego od osób fizycznych wynosi 22%, w Korei Południowej 45%, a w Japonii 55% (KBZ Legal, 2018). Wysokość składek na ubezpieczenia społeczne w Chinach różni się w zależności od regionu, ale generalnie pracodawcy odprowadzają około 28% wynagrodzenia brutto, a pracownicy około 10% (Centrum Informacji Gospodarczej, 2013).

  1. Opodatkowanie usług

Sektor usług to jeden z filarów każdej współczesnej gospodarki. Obecnie 49% procent zatrudnienia obejmuje właśnie sektor usług. W krajach rozwijających się udział tego sektora oscyluje wokół 26%, w wysoko rozwiniętych jest to aż 75%. Świadczenie usług w Chinach podlega opodatkowaniu podatkiem od wartości dodanej (Value Added Tax – VAT) lub podatkiem od działalności gospodarczej (Business Tax – BT), w zależności od rodzaju świadczonych usług. Stawki VAT wynoszą od 6% do 17%, podczas gdy stawki BT wahają się od 3% do 20% (SIP LEX, 2021). W przypadku usług świadczonych przez podmioty zagraniczne, konieczne jest również uwzględnienie postanowień umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, które mogą wpływać na wysokość należnych podatków (Doing Business in China, 2023).

  1. Dokapitalizowanie spółki

W Chinach procedura dokapitalizowania spółki z kapitałem zagranicznym jest ściśle regulowana i zależy od formy prawnej oraz rodzaju prowadzonej działalności. Dla spółek z ograniczoną odpowiedzialnością (LLC) minimalny kapitał zakładowy waha się od 100 000 do 500 000 juanów (CNY), w zależności od charakteru działalności. Przykładowo, dla spółki zajmującej się handlem detalicznym wymagany kapitał to 300 000 CNY, natomiast dla działalności hurtowej – 500 000 CNY. W przypadku spółek akcyjnych minimalny kapitał zakładowy jest znacznie wyższy i wynosi 10 milionów CNY. Należy jednak zauważyć, że w niektórych sektorach lub regionach mogą obowiązywać inne wymagania kapitałowe, a lokalne władze mogą ustalać własne progi minimalnego kapitału zarejestrowanego (KBZ Legal, 2018).

  1. Składki na ubezpieczenie społeczne

W polskim prawie podatkowym, szczególnie w obecnym stanie prawnym, składki na ubezpieczenia stanowią podstawę do optymalizacji podatkowej w między innymi w branży IT. W Chinach system ubezpieczeń społecznych obejmuje składki zarówno ze strony pracodawcy, jak i pracownika. Łączna stopa składek na ubezpieczenie społeczne wynosi 38,7% wynagrodzenia brutto. Z tej kwoty pracodawca ponosi 28,2%, a pracownik 10,5%. Składki te obejmują ubezpieczenia: emerytalne, zdrowotne, od bezrobocia, wypadkowe i macierzyńskie (Santandertrade.com, 2023). Wysokość składek może różnić się w zależności od regionu i lokalnych przepisów. W Szanghaju w 2023 roku płaca minimalna wynosiła 2 690 CNY miesięcznie, co wpływa na podstawę obliczania składek na ubezpieczenia społeczne. Dla pracowników o wyższych dochodach obowiązują progresywne stawki podatku dochodowego od osób fizycznych (IIT) (Forsal.pl, 2011).

  1. Przepisy dotyczące transferu zysków

W kontekście transferu zysków/kapitału spółki zagraniczne muszą przestrzegać przepisów dotyczących kontroli dewizowej oraz regulacji podatkowych. Czynności takie jak wypłata dywidend, odsetek czy należności licencyjnych na rzecz podmiotów zagranicznych może podlegać podatkowi u źródła, którego stawki są określone w odpowiednich umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania. Zgodnie z umową o unikaniu podwójnego opodatkowania między Polską a Chinami, stawka podatku u źródła wynosi 10% dla dywidend, odsetek i należności licencyjnych. Podstawą do skorzystania z obniżonej stawki opodatkowania, spółka z Polski musi przedstawić chińskim organom dokumenty potwierdzające jej rezydencję podatkową, w tym certyfikat rezydencji, który wydawany jest przez polski organ podatkowy. Procedura jest czasochłonna, a w niektórych przypadkach mogą wystąpić trudności w uzyskaniu obniżonej stawki, co prowadzi do ryzyka podwójnego opodatkowania (SIP LEX, 2021).

PODSUMOWANIE

Reasumując, prowadzenie działalności gospodarczej w Chinach przez spółki z kapitałem zagranicznym wiąże się z koniecznością przestrzegania specyficznych regulacji podatkowych i prawnych. Należy uwzględnić zarówno obowiązki związane z podatkiem dochodowym od osób prawnych, jak i kwestie związane z wynagrodzeniami pracowników, świadczeniem usług oraz dokapitalizowaniem spółek. Znajomość obowiązujących przepisów i śledzenie ich zmian jest kluczowe dla efektywnego zarządzania działalnością i minimalizacji ryzyka podatkowego (Doing Business in China, 2023).

Artykuł autorstwa Jakuba Chomiuka z Warsaw-Beijing Forum

Bibliografia:

  1. KBZ Legal. (2018). Podejmowanie działalności gospodarczej w Chinach. https://kbzlegal.pl/wp-content/uploads/2018/10/18.pdf
  2. Forsal.pl. (2011). Poradnik dla zagranicznego przedsiębiorcy: jak założyć firmę w Chinach. https://forsal.pl/artykuly/576713,poradnik-dla-zagranicznego-przedsiebiorcy-jak-zalozyc-firme-w-chinach.html
  3. KPMG Poland. (2022). Wpłaty na kapitał zapasowy spółki zagranicznej a obowiązek sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych. https://kpmg.com/pl/pl/blogs/home/posts/2022/07/wplaty-na-kapital-zapasowy-spolki-zagranicznej-a-obowiazek-sporzadzenia-lokalnej-dokumentacji-cen-transferowych-blog-podatkowy.html
  4. Bankier.pl. (2008). Wszystko o działalności w Chinach. Dostęp: https://www.bankier.pl/wiadomosc/Wszystko-o-dzialalnosci-w-Chinach-1739677.html
  5. Chiny-Verico.pl. (2008). Chiński ujednolicony podatek dochodowy od firm. Dostęp: https://www.chiny-verico.pl/pl/news-text/233-chinski-ujednolicony-podatek-dochodowy-od-firm.php
  6. Centrum Informacji Gospodarczej. (2013). Poradnik eksportera – prowadzenie działalności gospodarczej w Chinach. https://cig.wzp.pl/sites/default/files/ppe_pl_poradnik_eksportera_wyd_4._2013_0.pdf
  7. SIP LEX. (2021). Opodatkowanie usług eksperckich świadczonych przez zagranicznego kontrahenta.DD7/033-342/KS/06/1110, Opodatkowanie usług eksperckich zakupionych od podmiotu z siedzibą w Chinach. – Pismo wydane przez
  8. Tax Incentives for Foreign Invested Enterprises – China Guide | Doing Business in China
  1. Chinese tax system – Santandertrade.com
  2. Comparison of Countries and Tax Rates in 2023: A Guide to Country Comparisons
  3. China: How the Enterprise Income Tax Law will affect listed companies